Kredyty

System emerytalny w Polsce


 

Obecnie obowiązujący system emerytalny stworzony został reformą z dnia 1 stycznia 1999 roku. Przed rokiem 1999 system ten funkcjonował w oparciu o tzw. „umowę pokoleniową”. Polegało to na wypłacie środków na bieżące emerytury ze składek osób pracujących. W obliczu stale rosnącej wysokości składki oraz niżu demograficznego prowadziło to do niewypłacalności systemu. Zmiany, które zaszły wraz z reformą emerytur uzależniły wysokość przyszłej emerytury od sumy składek zgromadzonych w funduszu emerytalnym oraz stażu pracy. Głównym założeniem, które przyświecało reformie było zwiększenie efektywności zarządzania środkami przyszłych emerytów, czym miały zająć się Otwarte Fundusze Emerytalne.

Nowy system emerytalny złożony jest z trzech filarów. Pierwszy stanowi modyfikację systemu sprzed reformy i realizowany jest przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Filar ten może funkcjonować sprawnie jedynie w wypadku, gdy składki wpłacane przez pracujących są wystarczające na wypłatę świadczeń obecnych emerytów. W praktyce jest on dotowany z budżetu państwa wielomiliardowymi kwotami. Do pierwszego filara mogą należeć jedynie osoby, które pracowały przed wejściem w życie reformy emerytalnej. Wysokość składki wynosi 19,52 % pensji brutto (w wypadku uczestnictwa w OFE 12,22 %).

Drugi filar tworzą Otwarte Fundusze Emerytalne, które zarządzane są przez Powszechne Towarzystwa Emerytalne. Ta część systemu emerytalnego ma w przyszłości zastąpić I filar i być docelową dla wszystkich osób czynnych zawodowo. II filar finansowany jest z comiesięcznie odprowadzanych składek w wysokości 7,3 % pensji brutto, które gromadzone są na indywidualnych rachunkach w postaci jednostek uczestnictwa OFE. Pozostała część składki emerytalnej w wysokości 12,22 % trafia do I filaru.

Trzeci filar obejmuje pracownicze programy emerytalne oraz indywidualne konta emerytalne. Uczestnictwo w trzecim filarze oferuje szereg instytucji finansowych oraz pracodawcy uruchamiając PPE. Ta część systemu emerytalnego utworzona została dla osób chcących otrzymywać dodatkową emeryturę.  Uczestnictwo w III filarze jest całkowicie dobrowolne. Warto dodać, że oszczędności zgromadzone na IKE są zwolnione od podatku od dochodów kapitałowych w wysokości 19 % pod warunkiem dokonania ich wypłaty po osiągnięcia wieku emerytalnego ( dla kobiet 60 lat, dla mężczyzn 65 lat).